Από τα πρώτα πράγματα που έμαθα όταν άρχισα να σπουδάζω Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας ήταν η σημασία και η σπουδαιότητα της λεγόμενης συμβουλευτικής σχέσης, ανάμεσα στον/στην συμβουλευμένο-η και τον/την σύμβουλο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ πόσο εντύπωση και πόσο νόημα μου έκανε όλο αυτό.
Άκουσα, έμαθα, διάβασα και συζήτησα για έννοιες όπως η «αποδοχή», «η αυθεντικότητα» και η «ενσυναίσθηση».
Προχωρώντας ωστόσο στο υπέροχο ταξίδι της συμβουλευτικής, αυτές οι έννοιες έγιναν βίωμα και σιγά σιγά αξίες που αποτελούν το δικό μου «φάρο», τόσο ως σύμβουλος ψυχικής υγείας όσο και ως συμβουλευόμενη.
Η «αποδοχή» στη συμβουλευτική σχέση συνεπάγεται την «άνευ όρων αποδοχή». Ακόμα δηλαδή και εάν δεν συμφωνώ με αυτό που ακούω ή/και αντικρύζω, μπορώ και το αποδέχομαι, αναγνωρίζω πόσο σημαντικό είναι για σένα, το εκτιμώ και το σέβομαι και έτσι μέσα από αυτό σέβομαι και δέχομαι εσένα, με τις σκέψεις σου, τα συναισθήματα σου, τις αντιλήψεις και τις δυσκολίες σου. Βάζω «σε παρένθεση» τις δικές μου αντιλήψεις και σκέψεις και συνδέομαι μαζί σου μέσα από το πως νιώθω για σένα και γι αυτό που ακούω στο εδώ και τώρα. Προσπαθώ όσο το δυνατό περισσότερο να δω τη ζωή σου με τη δική σου ματιά, με ενσυναίσθηση, χωρίς όμως να μπω μέσα σε αυτή και χωρίς να ταυτιστώ, έτσι ώστε με ηρεμία, στοργή και ενδιαφέρον να καταφέρω να σε στηρίξω. Και όλα αυτά με αυθεντικότητα, ειλικρίνεια και έχοντας ως κύριο μέλημα και πιστεύω πως εσύ μπορείς να βρεις το δικό σου δρόμο μέσα στην ασφάλεια του θεραπευτικού δωματίου και της σχέσης που δημιουργούμε.
Ως συμβουλευμένη από την άλλη πλευρά, έχω βιώσει και εγώ με τη σειρά μου αυτές τις πραγματικά θεραπευτικές ιδιότητες που μπορεί να προσφέρει η ίδια η σχέση. Κάνοντας τον απολογισμό μου, κατέληξα πως αυτό ήταν που μου πρόσφερε τελικά το απάγκιο λιμάνι, στο οποίο μπορούσα, χωρίς φόβο, να εκφράσω όλες μου τις σκέψεις, τις ανησυχίες και τα δύσκολα συναισθήματα για να βρω τη στήριξη που κάθε φορά είχα ανάγκη. Και αυτό με πήγε μπροστά. Έχοντας κάποιον απέναντι που με άκουγε προσεκτικά, χωρίς κριτική, με πλήρη αποδοχή, ζεστασιά και ταυτόχρονα με καλή πρόθεση καθρεφτίζοντας πτυχές του εαυτού μου που δεν έβλεπα ή δεν ήθελα ή δεν μπορούσα να δω, ήταν ενισχυτικό και μου δημιουργούσε απίστευτη ηρεμία και σιγουριά, ενώ σταδιακά με οδήγησε στην γνωριμία και στην αποδοχή του εαυτού μου, με τα δυνατά και τα αδύνατα του σημεία.
Το χτίσιμο και η εδραίωση της σχέσης ανάμεσα στον συμβουλευόμενο και τον σύμβουλο είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει η συμβουλευτική να βοηθήσει τον άνθρωπο που την έχει επιλέξει. Όπως και κάθε άλλη ανθρώπινη σχέση έτσι και η συμβουλευτική/θεραπευτική σχέση για να χτιστεί, να αναπτυχθεί και να εδραιωθεί θέλει τη συμμετοχή και των 2 ανθρώπων που την αποτελούν. Διαφωνίες και συγκρούσεις είναι πιθανό να προκύψουν ακόμα και σε αυτή την τόσο φροντιστική σχέση. Σε αυτή την περίπτωση όμως πραγματική αξία έχει ο τρόπος που θα αντιμετωπιστούν, κυρίως από την πλευρά του θεραπευτή, ο οποίος μπορεί να είναι καθοριστικής σημασίας για την έκβαση ή όχι της θεραπευτικής σχέσης. Η συζήτηση των λόγων που οδήγησαν στη διαφωνία ή ακόμα και στη σύγκρουση, των φανερών/συνειδήτων ή/και των κρυφών/ασυνείδητων έχει πραγματικά πολύ μεγάλη σημασία και εάν γίνει και αυτό με φροντίδα, αποδοχή και ειλικρίνεια μπορεί να βοηθήσει τον συμβουλευμένο και να εξελίξει τη συμβουλευτική σχέση.
Πολλές φορές, μπορεί το χτίσιμο και η εδραίωση αυτής της θεραπευτικής σχέσης να αποτελέσει όχι την προϋπόθεση αλλά την ίδια τη θεραπεία, επούλωση, εξομάλυνση της δυσκολίας που αντιμετωπίζει ο συμβουλευμένος γιατί μέσα από αυτή την διαδικασία της σχέσης μαθαίνει να σχετίζεται καλύτερα με τον εαυτό του και μετά με τους άλλους ανθρώπους γύρω του.
Εάν δυσκολεύεσαι ίσως έχει έρθει η ώρα να αναζητήσεις το δικό σου φάρο που θα σου φωτίσει το δρόμο προς τη δική σου λύση.