Αυτή την αποστομωτικά υπέροχη και γεμάτη σοφία ατάκα, και άλλες πολλές ακόμα, άκουσα ένα βράδυ όταν, κατά τη δική μου πάντα γνώμη, προσπαθούσα να παρακινήσω τον 13χρονο τότε γιο μου να διαβάσει ένα βιβλίο, που εγώ διάβαζα και απολάμβανα στην ηλικία του.
Τα επιχειρήματά μου πολλά, ο τόνος της φωνής μου ήρεμος και φιλικός και η επιμονή μου, χωρίς να το συνειδητοποιώ, μεγάλη. Μέχρι που κάποια στιγμή βαρέθηκε να με ακούει και μου είπε με πολύ γλυκό και ήρεμο τρόπο την παραπάνω ατάκα.
Και τότε κατάλαβα και σταμάτησα!
Κατάλαβα, πως όσο και να θέλω να πιστεύω πως είναι «δικό» μου παιδί, είναι ένας ανεξάρτητος άνθρωπος, με τη δική του προσωπικότητα, τα δικά του θέλω, δεν θέλω, μπορώ και δεν μπορώ, ο οποίος έχει αρχίσει να μεγαλώνει και να παίρνει ανεπιστρεπτί το δρόμο προς την περίφημη ενηλικίωση.
Σταμάτησα και αναρωτήθηκα με αγωνία, εγώ που είμαι και τι κάνω μέσα σε όλο αυτό, ποιος είναι ο ρόλος μου τώρα πια; Και λέω τώρα πια γιατί μέχρι πριν λίγο καιρό μου ήταν ξεκάθαρο τι έπρεπε να κάνω και το έκανα χωρίς να αντιμετωπίζω «ιδιαίτερες» αντιστάσεις». Τώρα πια όμως όχι, γιατί αυτός ο δρόμος προς την ενηλικίωση, η περίφημη περίοδος της εφηβείας, είναι τελικά «αλλαγή πίστας» και χρειάζονται νέες δεξιότητες για να «τερματίσω» με επιτυχία.
Και η αλήθεια είναι πως το να πετύχουμε ως γονείς την ισορροπία που απαιτεί αυτή η φάση ζωής των παιδιών μας, ανάμεσα στο στην παραχώρηση της ελευθερίας, που χρειάζονται για να νιώσουν πως μπορούν να έχουν λόγο στη ζωή τους για να εξερευνήσουν τις επιλογές τους, και στον καθοδηγητικό και προστατευτικό ρόλο του γονέα είναι αρκετές φορές δύσκολο. Όταν δε δεν επιτυγχάνεται, με τον τρόπο που είναι ο κατάλληλος για την κάθε οικογένεια, δημιουργούνται συγκρούσεις.
Συγκρούσεις που συνήθως αφορούν:
νέες συνήθειες (π.χ. πολύωρες εξόδους, τσιγάρο κτλ),
μη τήρηση των όριων (π.χ. ώρα επιστροφής στο σπίτι),
θέματα αισθητικής (π.χ. τον τρόπο που ντύνονται, βάφονται ή κουρεύονται),
τον τρόπο που μιλάνε και επικοινωνούν (π.χ. ατελείωτη χρήση κινητών τηλέφωνων),
νέες παρέες που δεν γνωρίζουμε ή δεν εγκρίνουμε,
την επίδοση στο σχολείο,
το τι θα επιλέξουν να κάνουν επαγγελματικά στη ζωή τους.
Οι συγκρούσεις όμως δημιουργούν αποστάσεις και αυτό δεν είναι βοηθητικό για κανέναν. Έτσι αφού ξεθυμάνει ο θυμός και η ανησυχία, εκατέρωθεν, είναι ευκαιρία να επικοινωνήσουμε πραγματικά και ουσιαστικά με το παιδί μας με πρόθεση:
να κατανοήσουμε,
να δούμε πίσω από το προφανές, αναζητώντας να μάθουμε ποια είναι η πραγματική του ανάγκη και τι χρειάζεται,
και τελικά να στηρίξουμε και όχι να ελέγξουμε.
Βοηθάει να έχουμε στο μυαλό μας πως έχουμε περάσει και εμείς από αυτή την έντονη συναισθηματικά και σωματικά φάση της εφηβείας. Ίσως κιόλας να μπορούμε να θυμηθούμε και το πως νιώθαμε τότε, και έτσι με ακόμα μεγαλύτερο βαθμό κατανόησης, να μοιραστούμε στο τώρα το πως πραγματικά νιώθουμε γι αυτό που συμβαίνει και να προσπαθήσουμε να βρούμε από κοινού μια λύση για την επόμενη φορά.
Το να δείξουμε έμπρακτα στο παιδί μας πως είμαστε πάντα διαθέσιμοι και ανοιχτοί να καταλαβαίνουμε και να στηρίξουμε αυτό που μας λέει και όχι να επιβάλλουμε το δικό μας, έτσι γιατί απλά θεωρούμε πως αυτό είναι το σωστό, βοηθάει στην εξομάλυνση των συγκρούσεων και στη δημιουργία ενός μόνιμα ανοιχτού καναλιού ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ μας που τόσο χρειάζεται.
Γιατί ο έφηβος όσο και να δείχνει πως θέλει να αυτονομηθεί, είναι γεμάτος απορίες και ανησυχίες για το παρόν και το μέλλον και χρειάζεται, ίσως όσο ποτέ άλλοτε, να ακουστεί και να μοιραστεί αυτά που τον απασχολούν, με ανθρώπους που μπορεί να εμπιστευτεί και μπορούν να αποτελέσουν τα πρότυπά του, για το παρόν και το μέλλον.
Ας είμαστε εμείς οι γονείς του αυτοί που θα τον ακούσουν και γιατί όχι θα τον εμπνεύσουν προς κάποιες από τις πολλές μελλοντικές διαδρομές, αναγνωρίζοντας πάντα το ποιος πραγματικά είναι και τι μπορεί και θέλει να κάνει στη δική του ζωή.